Götürmek Kavramı

Türkçedeki naçizane fiillerden bir tanesidir götürmek.

Tdk ya bakalım:
1 . Taşımak, ulaştırmak veya koymak: "Hamalın biri, sırtına koca bir ayna vurmuş, götürüyordu."- H. Taner.
2 . (-i, -e) Bir kimseyi bir yere kadar yanında yürütmek.
3 . (-i, -e) Bir şeyi yakından uzağa götürmek.
4 . Yerinden ayırıp uzağa atmak veya yok etmek: "Bir mermi bacağını götürdü. Duvarı su götürdü."- .
5 . (nsz) Öldürmek: "Hastalık çok insan götürdü."- .
6 . (-e) Dayanmak, katlanmak, tahammül etmek.
7 . (-i, -e) Birinin yanında yürüyüp ona bir yere kadar arkadaşlık etmek: "Beni evime kadar götürdü."- .
8 . (-e) Bir sonuca vardırmak: "Bitirmeden şunu da söyleyeyim, ahlaka, gerçek ahlaka götüren başlıca yollardan biri de aşktır."- N. Ataç.
9 . Kaybolmasına, yok olmasına yol açmak: "Eksiler artıları götürdü."- .
10 . argo Tümüyle sahip olmak.
11 . argo Çalmak.

Birleşik kelimelerden:
sugötürmez - sözgötürmez :
"Başka bir yoruma elverişli olmayan, kesin, sözgötürmez: "Müftünün sugötürmez bir mantığı vardı."- R. N. Güntekin."

Yaygın kullanımı ile taşımak, ulaştırmak kavramını barındırıyor götürmek fiili. Fiilin kökenini araştıramadım ama merak da etmiyor değilim. Kökü nedir acaba?

Tabii gündelik anlamda farklı kullanımları da var. Mesela karı-kız, rus götürmek. Buradaki anlamı daha farklı ama tdk nedense argo da olsa bu anlamına yer vermemiş. Bu anlamına zorlama olarak "tümüyle sahip olma" açıklamasının içinde yer verildi denilebilir ama benim için ikincil bir referans kaynağı olan ekşi sözlüğe bakalım:

- konuşma dilinde ozellikle 1970 sonrası gençliğinde ilişkilerde bir erkeğin kızı tavlaması veya kızın erkeği tavlaması için kullanılan yüklem

- kadına cinsel açıdan sahip olmak (naif bir açıklama olmuş bence :-))

- orijinali "gittirmek" kelimesidir. gitmesini sağlamak anlamına gelir.

- ingilizcede "score" kelimesi ile karsilanan ve kisa sureli ve cinsellik agirlikli iliskileri anlatmak icin kullanilan (orn: i scored 3 girls last week- "gecen hafta 3 kizla birlikte oldum" demek isteniyor) argo teriminin turkcede yerlesmeye baslayan karsiligi. daha cok erkeklerce kullanilsa da unisex bir terimdir, kadinlar da "goturebilir". ingilizcedeki "score" fiiline karsilik gelse de anlamca arada bir miktar fark vardir. "score" karsilikli bir iliskiyi anlatir, iliskinin diger tarafini kucumseyici, asagilayici bir anlam tasimaz, "goturmek" ise bir tarafin baskin oldugu bir eylemi anlatir. sanki alttan alta, "tongaya dusurmek, tuzaga dusurmek, ilacina icki katmak, bastan cikartmak, kirletmek" gibi 70li yillar turk melodramlari terimlerinin pislik 90li yillar versiyonu gibidir.

TDK ve ekşi sözlükten faydalanarak götürmek kavramını biraz daha tanımış olduk. Bu kelime erkek ya da kız arkadaşınızın işine göre hayatınızda önemli bir yere sahip olabilir. Mesela diyelim kız ya da erkek bilgisayar mühendisi ve "dün akşam rusları götürdüm" diyor. Burada sevgili "noluyoruz" diye horozlanır. Ama diyelim kız ya da erkek ulaşım ya da turizm sektöründe olsun, taksici-turist/tur rehberi vs. "dün akşam rusları götürdüm" ibaresi daha karmaşık bir durum olacaktır. Milliyetçilik yapmadan bir diyalogla örnek verelim.

- Fransızları götürdüm.
- Nasıl yani. vıdı vıdı vıdı. bla bla bla.
- Eminönüne yahu. Gezdirdim.
- Gezdirme, götürme bundan sonra :-)))

Bir arada "kapatma" kelimesini inceleyim istiyorum. Daha sonraki konularda gelecek. Bekleyin.
Kapatma-kapama....